Epidemiologia raka piersi

Rak piersi na świecie

Rak piersi to najczęstszy kobiecy nowotwór złośliwy na świecie – corocznie diagnozuje się ponad milion przypadków tej choroby [1]. Biorąc pod uwagę dane ze wszystkich krajów, jest najczęstszą przyczyną zgonu z powodów onkologicznych wśród kobiet. Należy do największych wyzwań współczesnej onkologii, ponieważ zachorowalność na tę chorobę stale rośnie zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się. W Stanach Zjednoczonych rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym występującym u kobiet, drugą najczęstszą przyczyną zgonu pacjentek z powodu nowotworu złośliwego oraz najczęstszą przyczyną śmierci kobiet pomiędzy 20 a 59 rokiem życia [2].

Dane dotyczące Polski

Nowotwory piersi są najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce (dane z Krajowego Rejestru Nowotworów, 2010 r.). Więcej niż jedna na pięć pacjentek onkologicznych ma rozpoznawanego raka piersi [3]. Wśród polskich kobiet lat rak piersi jest drugą najczęstszą nowotworową przyczyną zgonu (13% zgonów z powodów onkologicznych); pierwsze miejsce przypada rakowi płuca [4].

Zachorowalność na raka piersi w Polsce systematycznie wzrasta począwszy od lat 80. ubiegłego wieku (Ryc. 1).

Zachorowalność wzrasta z wiekiem aż do 75. r.ż., po czym nieznacznie maleje [3]. Niepokojącym zjawiskiem jest ponad 1,5-krotny wzrost zachorowalności na raka piersi na przestrzeni ostatnich 30 lat wśród kobiet w wieku przedmenopauzalnym (20-49 lat).

Bezwzględna liczba zgonów z powodu raka piersi stale wzrasta, osiągając poziom 5000 w 2010 r. (dane z Krajowego Rejestru Nowotworów, 2010 r.) (Ryc. 2). Ryzyko zgonu z powodu raka piersi rośnie wraz z wiekiem chorego [3].

Bezwzględna liczba zgonów z powodu raka piersi nie przekłada się na umieralność. W tym polu osiągnięto znaczą poprawę z uwagi na polepszenie opieki medycznej, dostęp do nowoczesnej terapii i propagowanie badań przesiewowych. Trend wzrostowy umieralności towarzyszący do połowy lat 80. ubiegłego wieku został przełamany i odwrócony w połowie lat 90., kiedy współczynnik ten zaczął stopniowo maleć. 

Wzrastającą efektywność postępowania onkologicznego potwierdza również niewielki wzrost przeżycia 5-letniego u pacjentek z nowotworami piersi – z 75,0% w latach 2000-2002 do 77,2% w latach 2003-2005 [3].

Rak piersi HER2-dodatni – krótka analiza epidemiologiczna

Około 15-30% raków piersi wykazuje nadekspresję receptora HER2, co stanowi istotny problem kliniczny i terapeutyczny ze względu na większą dynamikę choroby [5]. Co więcej, HER2-dodatni rak piersi częściej występuje u młodszych pacjentów [6].

Po wprowadzeniu do powszechnej praktyki klinicznej pierwszego przeciwciała monoklonalnego ukierunkowanego na HER2 – trastuzumabu – nastąpiła istotna poprawa w całkowitym czasie przeżycia oraz czasie wolnym od progresji choroby zarówno u pacjentek z przerzutowym, jak i wczesnym HER2-dodatnim rakiem piersi [5].

Dodatkowo wykazano istnienie różnic w przeżywalności związanych z poszczególnymi podtypami HER2-dodatniego raka piersi (kombinacje związane z obecnością receptorów estrogenowych i progesteronowych) [7]. Temat ten wymaga dalszych badań.

Piśmiennictwo

1.    http://globocan.iarc.fr/old/bar_sex_site_prev.asp?selection=3152&title=Breast&statistic=3&populations=6&window=1&grid=1&color1=5&color1e=&color2=4&color2e=&submit=%C2%A0Execute[dostęp w dniu 15.11.2014 r.] 

2.    Siegel R, Naishadham D, Jemal A. Cancer statistics, 2013. CA Cancer J Clin 2013; 63:11.

3.    http://onkologia.org.pl/nowotwory-piersi-kobiet [dostęp w dniu 15.11.2014 r.]

4.    http://onkologia.org.pl/nowotwory-zlosliwe-ogolem-2 [dostęp w dniu 15.11.2014 r.]

5.    Alteri, Rick, et al. Breast cancer facts & figures 2011-2012. American Cancer Society, Inc., Atlanta (2011).

6.    Kwan ML, Kushi LH, Weltzien E, et al. Epidemiology of breast cancer subtypes in two prospective cohort studies of breast cancer survivors. Breast Cancer Res. 2009;11(3):R31.

7.    Parise CA, Caggiano V. Breast Cancer Survival Defined by the ER/PR/HER2 Subtypes and a Surrogate Classification according to Tumor Grade and Immunohistochemical Biomarkers. J Cancer Epidemiol. 2014;2014:469251.